Pan Tadeusz – wybrane cytaty
Wybrane cytaty z Pana Tadeusza.
„Litwo! Ojczyzno moja!
ty jesteś jak zdrowie;
Ile cię trzeba cenić, ten tylko się
dowie,
Kto cię stracił. Dziś piękność twą
w całej ozdobie
Widzę i opisuję, bo tęsknię po tobie." (fragment Inwokacji)
„Słońce ostatnich
kresów nieba dochodziło,
Mniej silnie, ale szerzej niż we dnie
świeciło,
Całe zaczerwienione, jak zdrowe oblicze
Gospodarza, gdy prace skończywszy rolnicze
Na spoczynek powraca. Już krąg promienisty
Spuszcza się na wierzch boru i już
pomrok mglisty,
Napełniając wierzchołki i gałęzie drzewa,
Cały las wiąże w jedno i jakoby zlewa;
I bór czernił się na kształ ogromnego gmachu,
Słońce nad nim czerwone jak pożar na dachu;
Wtem zapadło do głębi; jeszcze przez konary
Błysnęło, jako świeca przez okienic szpary,
I zgasło. (...)" (opis przyrody)
„Jak
łatwo może człowiek popsuć szczęście drugim
W jednej chwili, a życiem nie naprawi długim!"
„Bardziej niźli z miłości,
może z głupiej pychy
Zabiłem; więc pokora, wszedłem między mnichy,
Ja, niegdyś dumny z rodu, ja, com był
junakiem,
Spuściłem głowę, kwestarz, zwałem
się Robakiem,
Że jako robak w prochu...
Zły przykład dla Ojczyzny,
zachętę do zdrady
Trzeba było okupić dobrymi przykłady,
Krwią, poświęceniem się...
Biłem się
za kraj; gdzie? jak? zmilczę; nie dla chwały
Ziemskiej biegłem tylekroć na miecze, na strzały.
Milej sobie wspominam, nie dzieła waleczne
I głośne, ale czyny ciche, użyteczne,
I cierpienia, których nikt...
Udało mi się
nieraz do kraju przedzierać,
Rozkazy wodzów nosić, wiadomości zbierać,
Układać zmowy - znają i Galicyjanie
Ten kaptur mnisi - znają i Wielkopolanie!" (działalność konspiracyjna
księdza Robaka)
„Wojski pragnął młodzieńców
poróżnionych zgodzić
Przykładami mądrymi, więc zaczął wywodzić
Historyją o dziku Nalibockich lasów
I o kłótni Rejtana z książęciem Denassów,
Ale goście tymczasem skończyli jeść lody
I z zamku na dziedziniec wyszli dla ochłody."
(fragment opowieści Wojskiego dotyczącej Rejtana, która nie znalazła swojego zakończenia w utworze)