W tym czasie pani Mickiewiczowa spodziewała się potomstwa, Zofia służyła jej swoją pomocą. Część przyjaźni zawartych przez poetę rozwiązała się, do nowego kręgu znajomych zaliczali się Cyprian Kamil Norwid, Aleksander Fredro. Był to czas zmian. Fascynacjom towianizmem położono kres i ów duchowo-mistyczny prąd Kościół potępił. Niebawem,  w grudniu 1850 roku narodziło się ostatnie dziecko Mickiewiczów, nadano mu imię Józef. Poeta wraz z rodziną przeprowadził się do innego lokum w okolicy Ogrodu Luksemburskiego. Następnie udzielał się podczas tworzenia Biblioteki Polskiej, czytywał lektury mistyczne, usiłował dokończyć „Pana Tadeusza" Jego dzieci dorastały 

W październiku 1852 roku zaproponowano mu posadę bibliotekarza w Bibliotece Arsenału. Pracował kilka dni w tygodniu, nie zarabiał wiele, ale pensja stanowiła stały dochód i miał do dyspozycji darmowe mieszkanie. W 1853 roku Celina Mickiewiczowa mocno podupadła na zdrowiu, były to początki choroby nowotworowej. Lekarze byli bezradni wobec jej cierpienia. Troszczyła się o nią cała rodzina, mimo to stan zdrowia stale się pogarszał. Zdarzały się nagłe polepszenia, ale tylko chwilowe, zmarła 5 marca 1855 roku. Małym Józiem zajęli się znajomi Mickiewiczów, państwo Falkenhagen-Zalescy. ²⁴ Mickiewicz związał się z ugrupowaniem (obozem) politycznym - Hotelem Lambert, na którego czele stał książę Adam Czartoryski. Wieszcz ufał w mądrość polityczną księcia. Na Wschodzie trwał konflikt turecko-rosyjski (później wojna krymska), a on nosił się z zamiarem podroży, pragnął udać się do Turcji, gdzie, jak mniemał Czartoryski, autorytet Mickiewicz. pozytywnie wpłynąłby na skłóconych rodaków przebywających w Stambule. Zdecydowano się wysłać Mickiewicz. na urlop, opłacić mu podróż, otoczyć wsparciem finansowym rodzinę i umożliwić ów wyjazd. Tak też się stało. We wrześniu 1855 roku Czartoryski  i Mickiewicz stanęli w Konstantynopolu. Turcja kojarzyła się poecie z Litwą, dumał nad sformułowaniem pułku kadrowego złożonego z kilku tysięcy żołnierzy. Stworzono niewielką formację, ale przetrwała niecały rok, prawdopodobnie, dlatego, że zabrakło inicjatora - Mickiewicza. Poeta miewał problemy z żołądkiem, jadał tłuste potrawy. Wokół widać było zaniedbania w zakresie higieny. W październiku 1855 przebywając w Burgas, posilił się tłustym bigosem z baraniną, co poskutkowało kolejnymi dolegliwościami. Zachorował i w złym stanie zdrowia wracał do Konstantynopola. Tu zajmował się dalej formowaniem legionu, angażował w życie polityczne i towarzyskie, nie przykładając wagi do gorszego samopoczucia.²⁵

___________________________________________________________________________

1. Tamże, s. 180 - 187.
2. Tamże, s. 186 - 189.