3. Stanisław Trembecki:

* podobnie jak Krasicki uprawiał starożytną, ezopową bajkę:

• utwór mieszany:

  „Co by to była za szkoda!

  O kąsek nie zginęła myszka młoda,

  Szczera, prosta, niewinna, przypadek ją zbawił.

  To, co ona swej matce, ja wam będę prawił."

• wykpiwanie ludzkich wad pod postacią zwierząt (morał)

  „ (...) Tę zdrową maksymę w swej pamięci zapisz:

  Nie sądź nikogo po minie,

  Bo się w sądzeniu poszkapisz."

  - naiwna mysz, widząc łagodną i uniżoną minę kota, zaufała mu i przez to omal nie straciła życia;

• alegoryczność (kot, kogut - przebiegłość; mysz - naiwność, łatwowierność),

4. Franciszek Karpiński

„Laura i Filon":

* gatunek - sielanka wywodząca się z twórczości teokryta i Wergiliusza.

• dialog:

  „LAURA

  Już miesiąc zeszedł, psy się uśpiły

  I coś tam klaszcze za borem.

  Pewnie mnie czeka mój Filon miły

  Pod umówionym jaworem (...)

  Oto już jawor ... Nie masz miłego!

  Widzę, że jestem zdradzona! (...)

  FILON:

  O popędliwa! a ja niebaczny! ...

  Lauro! ... poczekaj ... dwa słowa ..."

• epicka fabuła (spotkanie dwojga kochanków);

• wypowiedzi i rozmowy bohaterów zaczerpnięte np. z dramatu.

5. Józef Wybicki

„Pieśń legionów polskich we Włoszech" („Mazurek Dąbrowskiego"):

* pieśń - gatunek antyczny („carminy" Horacego)

„Jeszcze Polska nie umarła,

Kiedy my żyjemy,

Co nam obca moc wydarła,

Szablą dobijemy."

„Na to wszystkich jedne głosy:

Dosyć tej niewoli,

mamy racławickie kosy,

Kościuszkę Bóg pozwoli."

• poezja tyrtejska, zagrzewająca naród polski do walki;

• budowa stroficzna, refren, rymy żeńskie dokładne;

6. Julian Ursyn Niemcewicz

„Powrót posła":

* gatunek komedii zakorzeniony w antyku (Terencjusz).

• kontrastowe zestawianie postaci, których nazwiska uwydatniają ich charaktery, np. Dobrotliwski, Pijakiewicz, Gadulski, Modnicka itp.

• Karykaturalne przedstawianie postaci np. Starosty Gadulskiego:

  „Zepsuli wszystko, tknąć się smieli okrutnicy

  Liberum veto, tej oto wolności źrzenicy"

  „U waćpana maksymy w najpierwszym są względzie

  Co u mnie, to pieniadze ..."

• zabawne sceny, charakterystyczne dla komedii, np. dręczenie i usypianie wszystkich długimi wywodami przez starostę.