Śledź nas na:



Kultura starożytna jako źródło kultury europejskiej - konspekt

II. Antyk

a) okres powstania i trwania

  • Grecja

    - okres archaiczny - VIII - VI w p.n.e.

    - VIII w p.n.e. - wiek epiki

    - VII/VI w p.n.e. - wiek liryki

    - okres klasyczny - V w p.n.e. (wiek dramatu)

    - okres hellenistyczny - IV - I w p.n.e.

    - IV w p.n.e. - wiek filozofów

    - II w p.n.e. - wiek epigramatu

  • Rzym

    - Okres Republiki do 30 r p.n.e.

    - Okres cesarski:

    I w p.n.e. - V w n.e.

    I w p.n.e. - Horacy, Wergiliusz

    I w n.e. - Owidiusz, Tacyt

    II w n.e. - Marek Aureliusz

    III - V w n.e. - ekspansja chrześcijaństwa

b) sztuka i architektura

„Sztuka starożytna grecko - rzymska na długie wieki określiła europejskie kanony piękna. Uznano ją za wzór doskonały - klasyczny. Dlatego terminem „klasycyzm" określa się nie tylko twórczość antyczną, ale i wszystkie późniejsze prądy artystyczne oparte na jej wzorach. Do końca XVIII w trwały kanony piękna wykształcone w kulturze greckiej i rzymskiej. (...) Kiedy myślimy o sztuce starożytnej, przed oczyma pojawiają się nam wspaniałe świątynie starogreckie lub rzeźby bogów i ludzi, które między sobą sie w ogóle nie różnią: pełne harmonii i piękna, proporcjonalne i wyraziste są wszystkie wyrzeźbione postaci bogów i ludzi".xii

  • rzeźba

    - „Venus z Milo"

    - „Sokrates"

    - „Homer"

    - „Atena, Herkules i Atlas"

    - „Nike"

    - „Platon"

    - „Apollo Belwederski"

    - „Dyskobol"

  • malarstwo

    - „Apollo i muza"

    - „Herakles"

    - „Arystoteles"

    - „Sąd Parysa"

    - „Muza grająca na lirze"

c) filozofia

  • Sokrates

„Jedno wiem, ze nic nie wiem"

„To sformułowanie wyraża istotę tzw. niewiedzy sokratejskiej", która jest właściwie gotowością do poszukiwań prawdy, m.in., cnoty - bezwzględnego dobra, wiedzy, której można się nauczyć. Jak?

„Poznaj sam siebie" - tak nakazuje filozof, którego wyrocznia delficka nazwała najmądrzejszym człowiekiem Grecji.

Wystąpił przeciw sofistom, którzy twierdzili, że prawda, dobroć i sprawiedliwość są względne".xiii

  • Platon - uczeń Sokratesa, autor rozprawy „Obrona Sokratesa", oraz dziel takich jak: „Państwo i Uczta".

„Jest twórcą idealizmu obiektywnego, a ta koncepcja miała ogromny wpływ na całą późniejszą myśl filozoficzną, np., na spór o realność przedmiotów, a ich definicję, o stosunek ducha i materii itp. Koncepcja idei i ich cieni zakłada, iż istnieje świat idei, chociaż nie jest nam bezpośrednio dany. My postrzegamy tylko cienie, odbicie idei: są nimi przedmioty materialne i doznania psychiczne. Świat idei jest jednak bardziej realny niż to co postrzegamy bezpośrednio. Idee są światem doskonałym, a naczelną wartością jest trójjednia: dobro - piękno - przyroda".xiv

  • Arystoteles - uczeń Platona. Główne pojęcie etyki Arystotelesa to - dobro. Istotą etyki jest doktryna środka - zachowanie umiaru, unikanie i nadmiaru i niedostatku.

  • Zenon z Kition - twórca stoicyzmu, idei, która choć krytykowana, przetrwała wieki i funkcjonuje w ogólnej świadomości: stoicki spokój, postawa stoicka itp. „Stoicyzm - to system filozoficzny, który zaleca zachowanie równowagi duchowej i wyzbycie się wszelkich namiętności: zarówno wszelkiej radości jak i rozpaczy spowodowanej nieszczęściem. Spokój wobec jakichkolwiek zdarzeń losu, życie w zgodzie z naturą, hart ducha, „dzielność życia" - oto przepis na szczęśliwe życie".xv

  • Epikur - twórca epikureizmu, założyciel szkoły w Atenach, zwanej „Ogrodem Epikura". Epikureizm - to kierunek bardzo atrakcyjny, bowiem głosi, iż aby być szczęśliwym, należy wierzyć świadectwu zmysłów, nie uznawać sił ponadnaturalnych i dążyć do przyjemności. „Carpe diem" → „Chwytaj dzień"

  • Diogenes - „filozof z beczki", twórca cynizmu, który głosił, iż człowiek powinien zadowalać się niezbędnym do bycia minimum. Udowodnił to właśnie Diogenes, który z powodzeniem zamieszkał w beczce, a gdy cesarz Aleksander Wielki przybył do filozofa z zapytaniem, jaki życzenie mógłby mu spełnić, usłyszał: „Przesuń się, zasłaniasz mi słońce".

  • Heraklit - „dopatrywał sie on wszędzie wiecznej zmiany rzeczy. W tej ciągłej zmianie „wojna jest ojcem i królem wszech rzeczy". Świat powstaje z ognia i rozwija się „na drodze w dół" w kosmos, aby się po upływie wieków znów zmienić w ogień, na „drodze w górę". Życiem duszy i świata kieruje prawo przyrody, rozum świata „Logos", zawsze w każdej zmianie ten sam".xvi

    „pana rei" - wszystko płynie oznacza, że nie sposób wejść dwa razy do tej samej rzeki.



Zobacz także