Klasycyzm w literaturze polskiej
V XX-lecie międzywojenne
1) Liryka (skamandryci):
-
fascynacja i apoteoza życia zgodnie z naturą;
Leopold Staff „Wysokie drzewa", „Gorce"; Bolesław Leśmian „Metafizyka", „W malinowym chruśniaku"; Julian Tuwim „Rzecz czarnoleska"
„Zapach wody, zielony w cieniu, złoty w słońcu,
w bezwietrzu sennym ledwo miesza się, kołysze
Gdy z łąk koniki polne w sierpniowym gorącu
Tysiącem srebrnych nożyc szybko strzygą ciszę"
„Porwałem twoje dłonie - oddałaś w skupieniu
A chruśniak malinowy trwał wciąż dookoła"
-
wszystko się zmienia i przemija, ale przyroda trwa nadal;
-
człowiek powinien uczyć się żyć w spokoju, harmonii, ładzie, tak jak natura.
-
poezja klasycystyczna (zmienił się temat, nie forma wierszy):
Julian Tuwim „Ranyjulek", „Rzecz czarnoleska"; Leopold Staff „Gorce"; J. Iwaszkiewicz „Szczęście"
„Złożyły się w ornament śliczne eglantyny,
Osypały je lekko drobniutkie brylanty.
W cieniu mojej samotnej jodłowej gantyny
Przyszła radość poranku grać mi sarabandy";
„I kapelusz dziurawy liliowymi kwiatami
na swą chwałę ustroić i na chwałę swą chlać,
I znów w kwiatach się włóczyć po ulicach,
Podnieść łeb, gwiazdy łykać i na nogach się chwiać."
-
regularna wersyfikacja i strofika;
-
„dostojne" słownictwo;
-
rymy żeńskie dokładne, czasami tylko niedokładne;
-
kunsztowność i magia poetyckiego słowa;
-
opanowanie i ład w kompozycji wiersza;
-
Jan Lechoń „Herostrates"
-
tytuł zaczerpnięty od imienia żyjącego w IV wieku p. n. e. szewca, który chcąc zdobyć nieśmiertelną sławę podpalił świątynię Artemidy w Efezie. Imię to stało się synonimem człowieka, który targa się na świętości, nie waha się przed ich szarganiem, niszczy to, co uświęcone.
Inspiracje i nawiązania do antyku opisali różni uczeni w ogromnych tomach rozpraw naukowych. Kanony klasycznego piękna greckiego i rzymskiego obowiązują do czasów współczesnych. Bohaterowie starożytni i motywy antyczne są tak znaczące w literaturze, gdyż ludzka kondycja, problemy egzystencjalne są wciąż takie same: wojny, choroby, ból radość.