Śledź nas na:



Kultura starożytna jako źródło kultury europejskiej - konspekt

g) epigramat - krótki, celny utwór, wyrażający myśl filozoficzną lub moralną, nawet dowcip - zamknięty trafną pointą. Wywodzi się z napisów, które umieszczano na posągach lub grobowcach.

h) „mitologia grecka - to zbiór mitów, czyli opowieści greków wyrażających wierzenia tej społeczności, wyjaśniających powstanie świata (mity kosmogoniczne), opowiadających o bogach (mity teogoniczne), o człowieku (mity antropogeniczne) i opisujących dzieje rodów (mity genealogiczne)".xxii

  • ważne mity

  • mit prometejski - opiewa dzieje Prometeusza, który reprezentuje ludzkość (stworzył człowieka z gliny i łez) i ukradł ogień z Olimpu. Ukarano go - został przykuty do skał Kaukazu i tam zgłodniały sęp wyjadał mu wciąż odrastającą wątrobę. Prometeusz po dziś dzień symbolizuje postawę poświęcenia się dla ludzkości oraz buntu jednostki przeciw władzy.

  • Mit ikaryjski - o Dedalu i Ikarze obrazuje odwieczną ludzką dążność do lotu ku słońcu, do marzeń ponad rozsądek, do ryzyka dla spełnienia swych ideałów.

  • „mit Syzyfa - króla gaduły i spryciarza, który nieraz przechytrzył bogów, za co w końcu został skazany na ciągłe wtaczanie głazu pod górę - jak wiadomo, gdy był już u szczytu, kamień spadał w dół, i znów, i znów ... oto obraz uciążliwej, bezowocnej pracy, wysiłku ogromnego i bezskutecznego".xxiii

  • mit o jabłku niezgody - źródło wojny trojańskiej

  • mit o rodzie Labdakidów - nieszczęścia rodu Edypa

  • mit o Heraklesie i jego 12 pracach

  • mit o puszce Pandory, z której „wypuszczono" wszystkie nieszczęścia wszystkie nieszczęścia trapiące ludzkość

  • mit o Tezeuszu, Ariadnie i Labiryncie

  • mit o Orfeuszu i Eurydyce

  • mit o narodzinach świata

Mity - nie są to zwykłe podania, legendy ani baśnie. Tkwiły głęboko w świadomości społeczeństwa, spełniały rolę poznawczą, objaśniającą świat. Dziś nie są dla nas wykładnią wiary ani wiedzy o powstaniu świata ale:

* obrazują światopogląd i system wartości ludzi antyku

* prezentują wzorce postaw i mądrości ponadczasowe

* poruszają problematykę uniwersalną - dotyczącą człowieka wtedy i dziś

* są budulcem lub motywem wielu dzieł literatury i sztuki

  • bogowie greccy

  • Uranos (Niebo) i Gaja (Ziemia)

  • Kronos i Reja

  • Posejdon - bóg mórz

  • Hades - bóg podziemi

  • Zeus - władca bogów i ludzi

  • Hera - bogini niebios i płodności

  • Hestia - bogini domu i rodziny

  • Demeter - bogini zbóż i płodów rolnych

  • inni - Hefajstos, Atena, Afrodyta, Apollo, Artemida, Ares i Muzy, Hory, Nimfy i Mojry.

  • wartości i typy uniwersalne

  • poświęcenie dla ludzkości, bunt przeciwko bogom

  • dążenie do spełnienia ideałów

  • rozsądek np, rozsądny ojciec - Dedal

  • młody marzyciel np, Ikar

  • skazaniec bez przyszłości - Syzyf

  • motywy

  • walka z Bogiem

    * Prometeusz wystąpił przeciwko Zeusowi, kradnąc ogień z Olimpu

    * Syzyf

    * Midas

    * Arachne

  • poświecenie życia dla dobra ludzkości np. Prometeusz

  • wędrówka, tułaczka - Odyseusz

  • bezowocna praca - Syzyf

  • bunt i cierpienie

  • związki frazeologiczne

  • nić Ariadny - wskazówka, która pomoże wyjść z trudnej sytuacji

  • pięta Achillesa - słaby, czuły punkt

  • syzyfowa praca - praca nie dająca rezultatów

  • puszka Pandory

  • bramy Hadesu

 

Kultura starożytna, czyli Biblia oraz kultura grecko - rzymska, przez wieki utrwalała w sobie klasyczne wzorce oraz wartości, które z czasem, stawały się podstawą późniejszych odwołań. Myśl i dorobek artystyczny twórców antyku stał się odwiecznym autorytetem, a motywy, postawy oraz uczucia ludzkie, opisywane w owej epoce, pozostały aktualne, aż do dnia dzisiejszego. Myślę, ze jeszcze przez długi czas kultura antyczna będzie przywoływana przez twórców literatury, filozofii i sztuki, gdyż jest ona doskonałym punktem odniesienia do innych epok oraz jest prawdziwym skarbem kultury europejskiej.

 

Bibliografia

  1. Adamczyk Maria, Chrząstowska Bożena, Pokrzywiak Józef Tomasz: Starożytność - oświecenie. Podręcznik do klasy pierwszej szkoły średniej. Wyd. 9. Warszawa 1995

  2. Droga Katarzyna: Antyk „Cogito" 1999 nr 1

  3. Stokłosa Bożena, Kłossowicz Piotr: Oksfordzki słownik biograficzny, Wyd. 2. Warszawa 1999.

Przypisy

iM. Adamczyk, B. Chrząstowska, J.T. Pokrzywiak, Starożytność - oświecenie. Podręcznik do klasy pierwszej szkoły średniej, Warszawa 1995, s. 23

iiibidem, s. 24

iiiibidem

ivibidem

vK. Dgroga, Antyk „Cogito", nr 1, s. 25

viibidem, s. 26

viiibidem

viiiIbidem, s. 27

ixIbidem, s. 28

xIbidem, s. 33

xiibidem

xiiibidem

xiiiIbidem, s. 18

xivIbidem, s. 19

xvIbidem, s. 18

xviB. Stokłosa, P. Kłossowicz, Oksfordzki słownik biograficzny, Warszawa 1999, s. 54

xviiK. Droga, op. cit., s. 12

xviiiIbidem, s.17

xixibidem

xxM. Adamczyk, B. Chrząstowska, J.T. Pokrzywiak, op. cit., s. 100

xxiK. Droga, op.cit., s. 14

xxiiibidem

xxiiiibidem

 



Zobacz także