O Konradzie Wallenrodzie mówi się zawsze jako o bohaterze tragicznym. W istocie tragiczne było jego życie, począwszy od porwania w dzieciństwie, poprzez młodość spędzoną wśród wrogów. Bohater ma też poświęcić szczęście osobiste swoje i Aldony, aby ratować ukochaną ojczyznę, będąc u celu musi popełnić samobójstwo. Najistotniejszym jednak źródłem tragizmu bohatera jest konieczność wstąpienia na drogę podstępu i zdrady. Ta konieczność rodzi u niego głęboki konflikt wewnętrzny, wyciska nieodwracalne piętno na jego psychice.

Konrad Wallenrod ma również typowe cechy bohatera romantycznego - jest samotny, wyrasta ponad otoczenie, przeżywa romantyczną miłość, jest skłócony z samym sobą. Od nazwiska bohatera powstał termin "wallenrodyzm". Jest to postawa bohatera, który pod pozorami wiernej służby knuje okrutną zemstę na znienawidzonym wrogu, chociaż ta zdradliwa metoda walki wywołuje u niego głęboki konflikt wewnętrzny. Bohater tego typu poświęca szczęście osobiste dla dobra ojczyzny, jest żarliwym patriotą, ale jednocześnie bohaterem prawdziwie tragicznym. Bohaterowie innych utworów Mickiewicz. także będą wielkimi patriotami, a głównym problemem polskiej literatury romantycznej staje się zagadnienie walki narodowowyzwoleńczej.

Omawiając dzieje Konrada Wallenroda należy wspomnieć również o balladzie "Alpuhara", którą sam bohater śpiewa na zamku krzyżackim, a w której przedstawione zostały dzieje Almanzora, analogicznie do dziejów Konrada. Almanzor był wodzem Maurów, plemion muzułmańskich w Hiszpanii, walczących w XV wieku przeciwko wojskom króla Ferdynanda Katolickiego. Maurowie zostali pokonani i wyparci nawet z Grenady, miasta, które sami założyli po podbiciu Hiszpanii w 711 roku. Almanzor nie mogąc pogodzić się z klęską, postanowił poświęcić swe życie, aby dokonać okrutnej zemsty na znienawidzonym wrogu. W tym celu przedziera się przez stanowiska nieprzyjaciela i udaje się do Grenady, gdzie panuje epidemia dżumy. Kiedy już jest pewny, że został zarażony dżumą, przybywa do obozu Hiszpanów w rzekomo przyjacielskich zamiarach. Twierdzi, że pogodził się z klęską, że chce uznać zwierzchnictwo króla hiszpańskiego, a nawet przyjąć religię chrześcijańską. Hiszpanie, doceniając odwagę Almanzora witają się z nim serdecznie, obejmują go i całują. Wtedy Almanzor, osiągnąwszy swój cel, oznajmia przerażonym Hiszpanom straszliwą prawdę:

"Jam was oszukał, wracam z Grenady,
Ja wam zarazę przyniosłem,
Pocałowaniami wszczepiłem w duszę
Jad, co was będzie pożerać,
Pójdźcie i patrzcie na me katusze:
Wy tak musicie umierać!".

Tak więc Almanzor stał się dla Konrada wzorem do naśladowania, Walter Alf także wybrał drogę podstępu i zdrady, aby doprowadzić wroga do klęski, także musiał w tym celu poświęcić życie.