Z dolegliwościami borykał się prawie do końca listopada, ale nie zważał  na dietę.  
25 listopada po sutym obiedzie złożonym z drobiu i wina poczuł się jeszcze gorzej, ale następnego dnia spokojnie pił kawę i palił, prowadził konwersację z przyjaciółmi.  
W godzinach południowych zaatakował go silny ból, wezwano medyków, ale wieszcz odmawiał zażycia lekarstw, cierpiał coraz bardziej. Przed godziną 21 Adam Mickiewicz zmarł. Chorobę zaklasyfikowano jako cholerę, choć wysnuto również tezę o otruciu, opierając się głównie na założeniu, że zwłoki poety nie sczerniały. Po wielu staraniach  
(ze względów sanitarnych odmawiano transportu trumny) sprowadzono ciało Mickiewicz. do Paryża i pochowano go na polskim cmentarzu w Montmorency. ²⁶

W roku 1890 sprowadzono do Polski trumnę Mickiewicza i ciało wieszcza spoczęło na Wawelu, w pobliżu trumien królewskich, w ten sposób uwzględniono i uhonorowano szczególne zasługi Mickiewicz. dla narodu, żyjącego pod zaborami. ²⁷

Mickiewicz stał się symbolem tożsamości narodowej, jako ten, który piórem i czynem walczył o podtrzymanie tej tożsamości. Po śmierci poety rozpoznawano jego dzieła, „Dziady" doczekały się wielu inscenizacji, wystawiono na scenie „Pana Tadeusza". Badacze pisali o Mickiewicz. książki, recenzowali jego utwory. Część z nich (utwory podejmujące problematykę narodową, społeczną, będące swoistym zwierciadłem epoki czy wyznaczające nowe „trendy" w poezji) nieco później weszła do kanonu lektur szkolnych,. Wystawiono poecie wiele pomników, które potem burzono i na powrót odbudowywano - gdy zmieniał się wiatr dziejów; lecz ten, który on sam sobie zbudował - pomnik dzieł literackich jest najbardziej trwały i niezniszczalny.  
 

Literatura:

1. Czapska M. Szkice Mickiewiczowskie, Warszawa 1999.

2. Dernałowicz M., Adam Mickiewicz, Warszawa 1979.

3. Łubieński T., M jak Mickiewicz. Biografie mistrzów, Warszawa 2003.

4. Łukasiewicz J., Mickiewicz, Wrocław 1996.

5. Rymkiewicz J. M. , Kilka szczegółów, Kraków 1994. 
 

___________________________________________________________________________

26. Tamże, s. 189.

27. M. Dernałowicz, op. cit., s. 78 - 79.