Wojna jako doświadczenie historyczne i źródło problematyki moralnej - konspekt.
- w reżimie stalinowskim wykorzystywano więźniów łagrowych do niewolniczej pracy przy realizacji wielkich inwestycji (m.in. Kanału Białomorskiego)
- wielki głód na Ukrainie uśmiercił wedle różnych szacunków od 4 do 10 mln ludności
- zwierzęta zmuszone do niewolniczej pracy trwającej przez 7 dni w tygodniu
- na farmie zmniejszano racje żywnościowe
B) G. H. Grudziński: „Inny świat"
- budzenie w nocy, sadzanie na twardym stołku, świecono żarówką prosto w oczy
- panuje przemoc i strach
- wykańczająca praca zmuszała człowieka do posłuszeństwa
- nonsensowne zarzuty podstawą do oskarżenia i uwięzienia, np. tancerka zbyt wesoło tańczyła
- gwałcono kobiety
- mała ilość snu i pokarmu, a niesamowicie ciężka praca wymagająca dużo siły i energii
- pozbawianie możliwości załatwienia potrzeb fizjologicznych
- przypalanie paznokci
- wsadzanie szpilek pod paznokcie
- ludzie zakopywani żywcem
- za wszelką cenę chcą odgrodzić ludzi wolnych od więźniów
- chorych, skrajnie wyczerpanych zamykano w baraku „Trupiarnia" - bez pożywienia, pomocy i nadziei
- więźniowie byli zmuszeni do składania obciążających zeznań
- w celach siedziało 70 osób, choć były one przeznaczone dla 20
- więźniowie byli tanią siła roboczą, pracowali w ciężkich warunkach, w mrozie do 40ºC
- „Wbrew temu, co się przypuszcza, cały system pracy przymusowej w Rosji - włącznie ze śledztwem, pobytem w więzieniu i życiem w obozie - nastawiony jest bardziej niż na ukaranie przestępcy, na jego wyeksploatowanie gospodarcze i całkowite przeobrażenie. Tortury na śledztwie nie są stosowane jako środek pomocniczy. O co chodzi naprawdę, to nie tyle o wymuszenie na oskarżonym podejściu pod zmyślonym i fikcyjnym aktem oskarżenia, ile o kompletną dezintegrację jego osobowości."xlvii
Podsumowanie: „ ... Herling - Grudziński przedstawił prosty, beznamiętny opis łagrów, w których sam był więziony za próbę nielegalnego przekroczenia granicy radzieckiej. Pisarz oddaje nie tylko okrutną codzienność obozowego życia, próbuje także w ten sposób scharakteryzować sowiecką cywilizację, której produktem przecież m.in. były łagry."xlviii